Je kent de verschillende typen vulkanisme en welke kenmerken daarbij horen. (2)

Er zijn  meerder verschillende type vulkanisme :

Een soort daarvan zijn de vulkanen die je kunt onderverdelen in 3 type verschillende vulkanen.

Schildvulkaan

Kenmerken:

  • Bij uiteendrijven van platen.
  • Magma is dun en makkelijk vloeibaar.
  • Bij uitbarsting stroomt lava over een groot gebied uit.
  • Er ontstaat een berg met een lichte helling net als bij eens schild.
  • Vulkaanuitbarstingen meestal niet explosief , omdat de lava makkelijk naar buiten stroomt.

Caldervulkaan

Kenmerken:

  • Oude vulkaan.
  • Kilometers brede kater: ontstaat: bij een uitbarsting door het instorten van het dak van een leeggelopen magmakamer.

 

Stratovulkaan (samengestelde vulkaan)

Kenmerken:                                                                                                                   

  • Bij wegduiken van een plaat onder de andere plaat.
  • Vulkaan heeft vrije steile helling.
  • De vulkaan is opgebouwd uit verschillende lagen lava en vulkanisch as.
  • Magma is dik en stroperig, waardoor het moeilijk naar buiten komt.
  • Bij een uitbarsting komen klonten lava ook wel vulkanische bommen genoemd bestaan uit as, giftig gas en stoom hoog de lucht in.

Bij deze vulkaan komt er alleen een uitbarsting als de druk heel hoog is.

Een ander soort vulkanisme is een geiser. Een geiser is een heetwaterbron die met tussentijd heet water en stoom de lucht in spuit.

Kenmerken:

  • een heetwaterbron die heet water en stoom de lucht in spuit.
  • Dat gebeurt met tussentijd: de tijd van de uitbarsting is per geiser verschillend.

De druk wordt opgebouwd doordat magma ondergronds water aan de kook brengt. Door de aardwarmte zet het water uit en komt via een scheur in de ondergrond omhoog.

 

Je weet hoe aardbevingen ontstaan, en in welke schalen deze uitgedrukt wordt. (4)

  1. De aarde bestaat uit verschillende platen. De platen drijven op magma. Dat stroomt langzaam.
  2. Daardoor verschuiven de platen
  3. Langs de plaatranden is de aardkorst voortdurend in beweging.
  4. De platen kunnen tegen elkaar aangedrukt worden, dan schuiven ze over elkaar heen of onder elkaar door.

    De platen bewegen van elkaar af, waardoor er ruimte in de breuklijn tussen 2 platen ontstaat. Hierdoor komt lava naar boven, daarna koelt de lava af en wordt het onderdeel van de aardkorst.

  5. De platen bewegen langs elkaar, ze schuiven langs elkaar.
  6. Als de platen een paar meter tegelijk schuiven komt er een aardbeving, doordat de platen tegelijk schuiven kunnen er enorme aardschokken ontstaan.

Er zijn andere manieren zoals instorten van ondergrondse grotten, een meteoriet die inslaat op aarde of een vulkaan uitbarsting. Zelfs ook door gaswinning zoals in Groningen.

Je weet welke klimaten IJsland heeft en kunt dat verklaren. (6)

IJsland heeft 2 klimaten:

IJsland heeft een toendraklimaat in het binnenland en IJsland heeft een zeeklimaat aan de kust.

Zeeklimaat: IJsland heeft een koel zeeklimaat. Dat komt omdat bij een koel zeeklimaat er maximaal 4 maanden per jaar een gemiddelde temperatuur van 10 graden is. Ook zijn de verschillen tussen winter en zomer niet groot (dat hoort bij zeeklimaat). Het is beide koud maar scheelt toch een beetje.  Dat is, omdat de zee de temperatuur langer vasthoudt dan het land. Door de wind wordt de temperatuur naar het land verplaatst.

Toendraklimaat: Het binnenland van IJsland heeft een toendraklimaat. Dat komt omdat de temperatuur minstens 1 maand per jaar gemiddeld 0 graden of hoger is. De temperatuur mag geen enkele maand boven de 10 graden komen.  

Dus aan de kust kan dat wel dat de temperatuur boven de 10 graden komt bij het zeeklimaat, maar in het binnenland kan dit niet het geval zijn, omdat er dan geen sprake meer van een toendraklimaat  is. Dit kan ook nog wel gebeuren in de toekomst door de opwarming van de aarde.

Door dit klimaat kunnen weinig bomen groeien.

Het IJslandse klimaat is heel wisselvallig. Het weer kan snel veranderen.

Dit is een grafiek met de maximaal en minimaale temperatuur van de temperatuur in IJsland.

Je kunt uitleggen hoe ijskappen gevormd worden. (8)

Ontstaan van ijskappen:

  1. Het gebeurt in een koud gebied, zoals op de Noordpool of op de Zuidpool.
  2. Er valt veel neerslag (sneeuw).
  3. De sneeuw hoopt zich steeds meer op.
  4. Doordat er steeds meer sneeuw op elkaar valt, drukt het gewicht de sneeuw in elkaar waardoor een steviger sneeuwpak wordt.
  5. Waardoor een grote massa van ijs ontstaat.
  6. Op een gegeven moment is het zo groot en zwaar dat het van bergen af kan glijden.

 

Je weet hoe gletsjers het uiterlijk van het landschap kunnen veranderen. (9) 

Landschap veranderd door gletsjers

Gletsjers op het land kunnen veel schade aanrichten en het landschap veranderen. De gletsjers kunnen gesteente verbrijzelen in kleinere stukjes. Ook kunnen ze nieuw landschappen creëren door de scheurende werking. Ze hebben die scheurende werking, omdat gletsjers groot kunnen zijn en zwaar zijn. Door gletsjers komt erosie, dat is een verwoording voor de schurende werking. Er kunnen diepe dalen ontstaan. In berggebieden bijvoorbeeld schuren gletsjers diepe dalen. Er zijn U-vormige en V-Vormige dalen. U-vormige dalen komen door gletsjers en V-vormige komen door rivierwater. Beide dalen worden veroorzaakt door erosie. Naast dat gletsjers het landschap veranderen door gletsjers kan het ook nog op een andere manier. Doordat gletsjers kunnen smelten, ontstaan er gletsjerrivieren. Dat zijn rivieren die smeltwater van gletsjerwater afvoert. Ze maken rotsblokken los en andere materialen van hen plaats en voeren ze mee.